Żeby wiedzieć czy mamy do czynienia z łysieniem, czy sezonowym wypadaniem włosów warto poznać cały proces wypadania włosów. Do łysienia dochodzi w wyniku zachwiania równowagi pomiędzy utratą włosów, a ich odrostem. Pamiętajmy, że wypadanie włosów jest procesem fizjologicznym- włosy człowieka podlegają ciągłej, cyklicznej, naturalnej wymianie. Włosy zawsze będą nam wypadać - dziennie człowiek może tracić około 70- 150 włosów, oczywiście liczba ta może podlegać wahaniom indywidualnym. Problem pojawia się wtedy, jeśli wypada ich ponad 150 sztuk i trwa to kilka tygodni.
Fizjologiczny cykl wzrostu włosa składa się z 3 głównych faz:
ANAGEN – to aktywna faza wzrostu włosa. Czas trwania fazy anagenu uwarunkowany jest genetycznie i wynosi od 2 do 7 lat. Na zdrowej skórze głowy aż 90 % włosów znajduje się w tej fazie.
KATAGEN– faza zanikania, która trwa kilkanaście dni. W tym czasie zmniejsza się opuszka włosa, a ten przestaje rosnąć przygotowując się do wypadnięcia. Włosy w tej fazie stanowią ok 3% całości.
TELOGEN - jest to faza wypadania, w której włos jest całkowicie zrogowaciały i nie zachodzą w nim już żadne procesy przemiany materii. W ciągu 30-90 dni cebulka staje się coraz cieńsza, aż w końcu włos wypada przy myciu, szczotkowaniu lub zostaje wypchnięty przez nowo rosnący włos. Faza ta trwa około 3 miesiące. W normalnych warunkach włosy w fazie telogenu stanowią około 13 procent całości naszego potencjału włosowego.
Estetyczny wygląd stał się wymogiem obecnych czasów. W dobie szamponów i odżywek, które zwiększają objętość włosów, nadając im puszystość, elastyczność, połysk, sprawiają, że jest ich na głowie więcej- przerzedzenie włosów często urasta do rangi problemu o znacznym wpływie na jakość życia.Nagła utrata włosów zaburza równowagę psychiczną oraz prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Jeśli są zadbane i bujne, kojarzą się ze zdrowiem, oraz wpływają korzystnie na odbiór danej osoby przez otoczenie. Perfekcyjny wygląd ma duże znaczenie, a utrata włosów może go zaburzyć i prowadzić nawet do depresji.
Jakie są rodzaje łysienia? Poniżej postaram się je przybliżyć.
ŁYSIENIE TELOGENOWE
Przyczyny łysienia telogenowego obejmują zarówno czynniki dziedziczne jak i środowiskowe, które zaburzają stan równowagi panujący w organizmie. Wypadanie włosów telogenowych jest najczęstszą przyczyną przerzedzenia włosa, którego mechanizm polega na skróceniu fazy wzrostu włosa czyli anagenu, natomiast czas pozostałych faz cyklu włosowego pozostaje niezmieniony. Przyczyn tego schorzenia jest mnóstwo, dlatego ważny jest dokładny wywiad przeprowadzony z pacjentem. Łysienie telogenowe powodują choroby przebiegające z wysoka gorączką, szok organizmu wynikający z dużego stresu- na przykład śmierci kogoś bliskiego, rozwodu, zabiegu operacyjnego. Na łysienie telogenowe maja wpływ leki obniżające krzepliwość krwi, leki p/bólowe, B-blokery, antydepresanty, antybiotykoterapia, poród, odstawienie leków hormonalnych oraz środków antykoncepcyjnych zawierających duże dawki estorgenów, zatrucie metalami ciężkimi czy braki żelaza lub ferrytyny. Kobietom przerzedzają się włosy zarówno przed, jak i trakcie menopauzy, w związku ze spadkiem estrogenów. Powodem łysienia mogą być również zaburzenia pracy tarczycy - zarówno niedoczynność, jak i nadczynność.
Warto zauważyć, że wiele z wymienionych powyżej czynników jest odwracalnych. W takich wypadkach wypadanie włosów ma miejsce około 3-6 miesięcy po zadziałaniu przyczyny i jeżeli problem zostanie zażegnany włosy odbudowują się po około pól roku. Określenie przewlekłego łysienia telogenowego odnosi się od uogólnionego, przewlekłego wypadania włosów, bez ustalenia przyczyny, trwającego wiele miesięcy albo i lat. Rozpoznanie łysienia telogenowego powinno opierać się na wywiadzie, badaniu klinicznym i wynikach badań dodatkowych. Ważne jest określenie sposobu utarty włosów, nasilenia wypadania, charakteru ich odrostu, zebranie danych dotyczących pielęgnacji, przebytych infekcji, diety, określenia poziomu stresu. U 30% chorych z łysieniem telogenowym występuje objaw trichodynii, który polega na bólu, pieczeniu, swędzeniu bądź kłuciu w obrębie owłosionej skóry głowy, bez widocznych makroskopowo zmian chorobowych.
Jak leczyć łysienie telogenowe?
Leczenie tej jednostki chorobowej polega na wzmacnianiu cebulek włosa poprzez różnego rodzaju działania. Można tak robić, dlatego, że mieszki włosowe są zachowane. Dzięki temu możliwa jest regeneracja włosów. W przeciwieństwie do łysienia androgenowego, łysienie telogenowe ma zazwyczaj swoją odwracalną przyczynę. Bardzo dobrym pomysłem jest zmiana diety na taką, która wzmacnia nasze włosy, bogatej w witaminy z grupy B, kwasy tłuszczowe, cynk, miedz, żelazo.Bardzo dobrze sprawdza się zabieg mezoterapii igłowej, gdy włosy są słabe, wypadaja, wymagają wzmocnienia i odżywienia.
Niestety, czasami przyczyny łysienia nie można ustalić, a skrócony cykl wzrostu włosa trwa latami.
ŁYSIENIE ANDROGENOWE
Łysienie androgenowe to wbrew pozorom nie tylko męski problem. Ta jednostka chorobowa dotyka również kobiety. Warto zatem wiedzieć więcej na temat damskiego łysienia aby w razie potrzeby podjąć szybką interwencję i zapobiec dalszej utracie włosów. Schorzenie rozpoznaje się również u dzieci, ale dane na ten temat są bardzo skąpe.
Powiększające się zakola u mężczyzn i przerzedzania na szczycie głowy u kobiet związane są z łysieniem androgenowym. Łysienie androgenowe typu męskiego jest wynikiem nadwrażliwości na DHT, czyli pochodnej męskiego testosteronu. Genetyczna nadwrażliwość na DHT ma bezpośredni wpływ na miniaturyzacje mieszka czyli włos, który odrasta jest słabszy i cieńszy. Procesu tego nie można cofnąć, tylko spowolnić. Wysoki poziom androgenów we krwi przyczynia się do wzmożonego wypadania włosów na głowie, natomiast wpływa pobudzająco na wzrost włosów w innych okolicach, np. na obfity zarost. Jednak w związku z faktem, że u większości mężczyzn cierpiących z powodu łysienia nie stwierdza się wzrostu poziomu tych hormonów, wysnuto tezę, iż łysienie to zależy od nadmiernej wrażliwości mieszków włosowych na androgeny. Podsumowując, testosteron nie musi mieć wpływu na wypadanie włosów. Może być w normie albo w ogóle niski. Zależy to, jak wspomniałam wyżej, od tego czy mieszki włosowe są wrażliwe na działanie DHT – to skrót od dihydrotestosteronu, w który przekształca się testosteron dzięki enzymowi 5a-reduktaza. Jeśli mieszki włosowe są wrażliwe na ten związek wówczas dochodzi do tzw. miniaturyzacji mieszka i produkcji znacznie słabszych i cieńszych włosów.
ŁYSIENIE PLACKOWATE
Łysienie plackowate należy do grupy niebliznowaciejących postaci łysienia. Charakteryzuje się nagłym początkiem, a przebieg jest trudny do przewidzenia. Typowy dla tego schorzenia jest wczesniej nadmieniony, nieprzewidywalny przebieg oraz skłonność do spontanicznego odrostu włosów, z równoczesną możliwością nawrotu. Przyczyny schorzenia są niejasne. Uważa się,że łysienie plackowate występuje u osób z predyspozycją genetyczną. Za przyczynę podaje się stres emocjonalny, zaburzenia endokrynologiczne, głownie choroby tarczycy, atopowe zapalenie skóry czy zespół Downa, ale najnowsze badania pokazują, że przyczyną mogą być również zaburzenia autoimmunologiczne, czyli nieprawidłowe reakcje układu odpornościowego. Komórki obronne - limfocyty T - gromadzą się wokół mieszka włosowego i uniemożliwiają wyrośnięcie nowego włosa. Mieszek może tkwić w letargu wiele miesięcy, a potem nagle odblokować się. Nie zawsze włosy przerzedzają się równmiernie. Zmiany początkowo lokalizują się w okolicy potylicznej i czołowo-ciemieniowej. Ogniska chorobowe maja kształt regularny, są pozbawione włosów, a skóra pozostaje niezmieniona chorobowo. Łysienie plackowate najczęściej prezentuje się w postaci jednego lub wielu okrągłych ognisk pozbawionych włosów. W przypadku całkowitej utraty włosów skóry głowy schorzenie określa się jako alopecja totalis czyli całkowite łysienie.
